Grupa nad Wisłą
Czas działania 2013-obecnie
https://www.facebook.com/grupanadwisla
/PL
Grupa nad Wisłą powstała w 2012 roku. Złożyły się na to dwie potencjalności: zamieszkanie Arka Pasożyta w Galerii nad Wisłą w ramach życia na instytucjach kultury oraz zakończenie prowadzonego przez Centrum Sztuki Współczesnej Znaki Czasu Przeprojektu. Uczestnicy tego procesu, osieroceni przez instytucję, zostali zaproszeni przez Arka do Galerii, gdzie już od pewnego czasu tliły się inicjatywy środowiskotwórcze. Po zakończeniu Przeprojektu działania prowadzonego w Centrum Sztuki Współczesnej „Znaki Czasu” przez Martę Kołacz i Piotra Lisowskiego. Trzon grupy stanowili młodzi artyści, w większości studenci wydziału sztuk pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. Z potrzeby znalezienia przestrzeni i narzędzi dyskusji o sztuce, które wychodziłyby poza akademicki i instytucjonalny kontekst, kontynuowali oni spotkania. Za cel stawiali sobie przede wszystkim zerwanie z hierarchią w relacjach między członkami grupy i konstruktywną krytykę prowadzącą do samokształcenia i doskonalenia swojej twórczości.
Uczestnicy działań GnW zaczęli swoje spotkania w prowadzonej przez Mariana Stępaka Galerii nad Wisłą, stąd w pierwszej fazie swojego istnienia grupa funkcjonowała właśnie pod tą nazwą. Galeria nad Wisłą, z której przestrzeni korzystał w tym czasie należący do grupy Arek Pasożyt. Drogę przetarł Arek Pasożyt, który od pewnego czasu krążył wokół Galerii, a w pewnym momencie zamieszkał w nadwiślańskiej placówce. Tym samym Galeria stała się miejscem stałych spotkań uczestniczek i uczestników, spotkań niepozbawionych piwa, papierosów i wspólnie smażonych naleśników. W takiej atmosferze odbywały się rozmowy dotyczące własnej twórczości połączone z prezentacjami prac. Później sama przestrzeń galerii i jej otoczenie (głównie bliskość rzeki i Rodzinnych Ogródków Działkowych) stały się motorem do kolejnych działań, których sens i punkty odniesienia streszczały się w haśle „Sztuka. Działka. Integracja”.
GALERIA NAD WISŁĄ
Wraz z nadejściem wiosny 2013 roku, członkowie grupy zaczęli wprowadzać powyższą dewizę w życie. Pierwszym etapem prac było odświeżenie i uporządkowanie przestrzeni galerii, przystosowanie jej na potrzeby swoich planów, których pierwszym konkretnym punktem stała się integracyjna majówka – „oficjalne” otwarcie przestrzeni pod nową, grupową kuratelą. W programie trzydniowego wydarzenia znalazły się różnego rodzaju spotkania, wykłady, warsztaty oraz wieczorne ognisko. W przestrzeni galerii oraz w jej najbliższym otoczeniu można było znaleźć przygotowane specjalnie na tę okazję instalacje, oraz wystawę poświęconą dwudziestu dwóm latom działalności w Galerii nad Wisłą Mariana Stępaka. „Podoba mi się, że jest to impreza dla wszystkich, nie tylko dla artystów. Dzieci mogły pograć z dorosłymi w piłkę, w dwa ognie” – cytuje jedną z uczestniczek majówki „Gazeta Pomorska”. Inna z nich dodaje: „Jest bardzo przyjazna atmosfera. Wszyscy są życzliwi. Ludzie dzielą się między sobą jedzeniem, piciem i przemyśleniami”.
22 czerwca grupa skupiona wokół Galerii nad Wisłą zorganizowała wspólną wystawę pod tytułem „Powódź, śmieci szabrownicy. O problemach działkowiczów i świata”. Jej tematyka została wybrana tak, żeby odnieść się przede wszystkim do wspomnianego już wcześniej otoczenia galerii i spróbować na swój sposób zintegrować działających w niej artystów z korzystającymi z okolicznych przestrzeni działkowcami. Skupieni wokół grupy twórcy starali się swoimi działaniami wejść z nimi w dialog i spojrzeć na przyziemne problemy, z którymi muszą się oni zmagać. Zerwać z popularnymi stereotypami na ich temat, jednocześnie zapraszając użytkowników rodzinnych ogródków działkowych do udziału w wykładach i pokazach filmów.
W przestrzeni galerii odbywały się również wydarzenia nienawiązujące wprost do jej otoczenia. Poza tradycyjnymi spotkaniami samokształceniowymi był to, chociażby otwarty pokaz wideo, wystawa Grzegorza Wawrzyńczaka „Rytuał”. Kolejnym z nich miało być spotkanie dotyczące projektu „Podróż”, realizowanego przez Lilianę Piskorską i Martynę Tokarską. To w związku z tym ostatnim, na niewiele ponad tydzień przed kilkanaście młodych osób obrzuciło kamieniami galerię, wybijając szyby oraz wykrzykując obraźliwe hasła pod adresem osób nieheteronormatywnych i grożąc podpaleniem budynku. Aby uniknąć kolejnych, poważniejszych incydentów, mogących zagrozić innym osobom zamieszkującym budynek mieszczący galerię, grupa zaprzestała swoich działań w tym miejscu.
Pomimo utraty siedziby i przetasowań w składzie osobowym, już pod aktualną nazwą „Grupa nad Wisłą” zachowała swój podstawowy cel, jakim było i jest samokształcenie poprzez rozmowę i prezentację własnej twórczości i planów jej członkiń oraz członków. Jako grupa nomadyczna, na potrzeby spotkań w tamtym czasie korzystała z zaprzyjaźnionych przestrzeni, ale również wychodzi poza nie.
SKRAJNY PIKNIK
W roku 2016 jako GnW przeprowadzony został cykl działań pod szyldem "Skrajny piknik", grupa postanowiła kolejny raz wyjść do szerszej publiczności. W ramach działań włączała osoby z zewnątrz i zapoznawała je z autonomicznymi modelami dyskusyjnymi, które tworzą nowe narzędzia do rozmowy o sztuce. Działanie to zostało powtórzone kilkukrotnie m.in. w parku miejskim w Toruniu, podczas „Generatora Malta” w Poznaniu, czy we wrocławskim Wykwicie.
DEKLARACJA SPRZECIWU
https://deklaracjasprzeciwu.com/
W roku 2017 powstał najsilniejszy manifest do tej pory ogłoszony przez „Grupę nad Wisłą” - Deklaracja Sprzeciwu stanowiąca protest wobec aktualnej polityki kulturalnej w Polsce. Manifest składa się z 17 punktów, które są jednocześnie diagnozą problemu, jak i żądaniem natychmiastowej zmiany. Na kanwie manifestu odbył się szereg indywidualnych działań mających na celu wymuszenie zmiany na decydentach, a także cykl spotkań/pogadanek uwrażliwiających na zagrożenia związane z dalszym marazmem wobec narzuconego przez władze porządku.
Obecnie z powodu wyprowadzenia się z Torunia większości osób zaangażowanych w życie grupy spotkania odbywają się znacznie rzadziej w zdecydowanie mniejszych gremiach. Tradycja, którą grupa stara się podtrzymać, są wspólne majówki, będące jednocześnie kolejnymi rocznicami oficjalnego startu działań grupy.
Osoby współtworzące Grupę nad Wisłą to między innymi: Magdalena Kosek, Marcin Zalewski, Katarzyna Malejka, Arek Pasożyt, Natalia Wiśniewska, Piotr Lisowski, Liliana Zeic, Zachary Larysz, Agata Babalska, Tytus Szabelski, Justyna Jaworska, Adam Ruszkowski, Izabela Redman, Michał Połomski, Kasia Kosmos, Marcin Zaborski, Olga Szczechowska, Jakub Wawrzak, Joanna Sitko, Grzegorz Wawrzyńczak, Karolina Ciężkowska, Mateusz Kiszka, Alicja Kochanowicz, Maciej Kwietnicki
Group by the Vistula
Active: 2013–present
https://www.facebook.com/grupanadwisla
Active: 2013–present
https://www.facebook.com/grupanadwisla
/EN
Group by the Vistula (Grupa nad Wisłą) was formed in 2012, sparked by two potentialities: Arek Pasożyt’s residence at the Gallery by the Vistula as part of his practice of "living on cultural institutions" and the conclusion of the Przeprojekt project run by the Centre of Contemporary Art Znaki Czasu. Participants of this project, left “orphaned” by the institution, were invited by Arek to the gallery, where community-building initiatives had already been simmering for some time. After the end of Przeprojekt, led by Marta Kołacz and Piotr Lisowski at Znaki Czasu, the core group consisted mainly of young artists, most of them students from the Faculty of Fine Arts at Nicolaus Copernicus University. Driven by the need to find a space and tools for discussing art beyond academic and institutional frameworks, they continued to meet. Their main goal was to break away from hierarchy within the group and to promote constructive criticism as a means of self-education and developing their practice.
Group by the Vistula (Grupa nad Wisłą) was formed in 2012, sparked by two potentialities: Arek Pasożyt’s residence at the Gallery by the Vistula as part of his practice of "living on cultural institutions" and the conclusion of the Przeprojekt project run by the Centre of Contemporary Art Znaki Czasu. Participants of this project, left “orphaned” by the institution, were invited by Arek to the gallery, where community-building initiatives had already been simmering for some time. After the end of Przeprojekt, led by Marta Kołacz and Piotr Lisowski at Znaki Czasu, the core group consisted mainly of young artists, most of them students from the Faculty of Fine Arts at Nicolaus Copernicus University. Driven by the need to find a space and tools for discussing art beyond academic and institutional frameworks, they continued to meet. Their main goal was to break away from hierarchy within the group and to promote constructive criticism as a means of self-education and developing their practice.
Participants initially gathered at the Gallery by the Vistula, run by Marian Stępak, which is why in its first phase the group functioned under this name. Arek Pasożyt, a member of the group, had been frequenting the gallery for some time and eventually began living there. Thus, the gallery became a regular meeting place, full of beer, cigarettes, and collectively made pancakes. In this atmosphere, conversations about personal artistic work took place, often accompanied by presentations. Later, the gallery space and its surroundings (especially the nearby river and allotment gardens) became a driving force for further actions, encapsulated in the motto "Art. Garden. Integration."
GALLERY BY THE VISTULA
With the arrival of spring in 2013, the members began putting this motto into practice. The first stage involved refreshing and organizing the gallery space to prepare it for their plans, the first concrete event being an integrative May gathering—an “official” opening of the space under new, collective curatorship. The three-day event included various meetings, lectures, workshops, and an evening bonfire. Special installations and an exhibition dedicated to Marian Stępak’s twenty-two years at the Gallery by the Vistula were prepared for this occasion. “I like that it’s an event for everyone, not just for artists. Children could play ball or dodgeball with adults,” quoted one participant in Gazeta Pomorska. Another added, “The atmosphere is very friendly. Everyone is kind. People share food, drinks, and thoughts.”
With the arrival of spring in 2013, the members began putting this motto into practice. The first stage involved refreshing and organizing the gallery space to prepare it for their plans, the first concrete event being an integrative May gathering—an “official” opening of the space under new, collective curatorship. The three-day event included various meetings, lectures, workshops, and an evening bonfire. Special installations and an exhibition dedicated to Marian Stępak’s twenty-two years at the Gallery by the Vistula were prepared for this occasion. “I like that it’s an event for everyone, not just for artists. Children could play ball or dodgeball with adults,” quoted one participant in Gazeta Pomorska. Another added, “The atmosphere is very friendly. Everyone is kind. People share food, drinks, and thoughts.”
On June 22, the group organized a joint exhibition titled Flood, Looters' Trash: On the Problems of Allotment Gardeners and the World. The theme was chosen to directly engage with the gallery’s environment and to integrate artists with local allotment users. The artists aimed to enter into dialogue with them and address the everyday challenges they face, breaking away from popular stereotypes while inviting gardeners to lectures and film screenings.
Events at the gallery also included activities not directly tied to its surroundings. Besides traditional self-education meetings, there were open video screenings, an exhibition by Grzegorz Wawrzyńczak titled Ritual, and a planned discussion on the project Journey by Liliana Piskorska and Martyna Tokarska. In connection to this last event, just over a week before it was due to take place, a group of young people threw stones at the gallery, breaking windows and shouting insults at non-heteronormative individuals, threatening to set the building on fire. To prevent further, more serious incidents that could endanger others living in the building, the group ceased activities in that location.
Despite losing their base and changes in the lineup, the group—now formally known as Group by the Vistula—maintained its main goal of self-education through dialogue and sharing works and ideas. As a nomadic collective, they used friendly spaces for meetings at that time and also ventured beyond them.
EXTREME PICNIC
In 2016, under the banner "Extreme Picnic," Group by the Vistula launched a new series of actions, once again reaching out to a broader audience. These activities included engaging outsiders and introducing them to autonomous discussion models, creating new tools for talking about art. This action was repeated several times, including in a city park in Toruń, during the “Generator Malta” festival in Poznań, and at Wykwit in Wrocław.
In 2016, under the banner "Extreme Picnic," Group by the Vistula launched a new series of actions, once again reaching out to a broader audience. These activities included engaging outsiders and introducing them to autonomous discussion models, creating new tools for talking about art. This action was repeated several times, including in a city park in Toruń, during the “Generator Malta” festival in Poznań, and at Wykwit in Wrocław.
DECLARATION OF DISSENT
https://deklaracjasprzeciwu.com/
In 2017, the strongest manifesto yet by Group by the Vistula was created—the Declaration of Dissent, a protest against the current cultural policy in Poland. The manifesto comprises 17 points, functioning both as a diagnosis and as a demand for immediate change. Inspired by the manifesto, a series of individual actions took place, aiming to force change among policymakers, as well as meetings and talks raising awareness of the risks of continued complacency toward the government-imposed order.
https://deklaracjasprzeciwu.com/
In 2017, the strongest manifesto yet by Group by the Vistula was created—the Declaration of Dissent, a protest against the current cultural policy in Poland. The manifesto comprises 17 points, functioning both as a diagnosis and as a demand for immediate change. Inspired by the manifesto, a series of individual actions took place, aiming to force change among policymakers, as well as meetings and talks raising awareness of the risks of continued complacency toward the government-imposed order.
Currently, due to most members moving away from Toruń, meetings occur much less frequently and in smaller groups. A tradition the group strives to maintain is the annual May gatherings, which also serve as anniversaries of the group’s official launch.
People co-creating Group by the Vistula include: Magdalena Kosek, Marcin Zalewski, Katarzyna Malejka, Arek Pasożyt, Natalia Wiśniewska, Piotr Lisowski, Liliana Zeic, Zachary Larysz, Agata Babalska, Tytus Szabelski, Justyna Jaworska, Adam Ruszkowski, Izabela Redman, Michał Połomski, Kasia Kosmos, Marcin Zaborski, Olga Szczechowska, Jakub Wawrzak, Joanna Sitko, Grzegorz Wawrzyńczak, Karolina Ciężkowska, Mateusz Kiszka, Alicja Kochanowicz, Maciej Kwietnicki.