OPOLNO 2071 / Opolno Zdrój 2021 / fot. Karolina Pawelczyk
Biuro Usług Postartystycznych
Czas działania 2021 - obecnie
beczmiana.pl/bup
/PL
Biuro Usług Postartystycznych to jednostka funkcjonująca w ramach struktury Fundacji Nowej Kultury Bęc Zmiana, której celem jest wspieranie działaniami artystycznymi ruchów społecznych i politycznych oraz wzmacnianie różnych form aktywizmu. BUP wdraża strategie, wyobraźnie i narzędzia artystyczne poza muzeami i galeriami sztuki, wyprowadzając sztukę na ulice i wprowadzając ją do mediów. Związana z Biurem szeroka sieć artystek i twórców aktywnie uczestniczy w programach i działaniach przeciwko autorytaryzmowi, faszyzmowi, wspierających postawy demokratyczne, pro-LGBT+ oraz ekologiczne, testując inne metody protestu. Biuro dąży do wzmocnienia tego oddolnego ruchu, zarówno w jego bardziej spontanicznych, jak i auto-refleksyjnych formach.
Metodologia pracy BUP opiera się na nawiązywaniu, podtrzymywaniu i rozwijaniu współpracy między artystami a działaczkami politycznymi i społecznymi. Biuro skupia się przede wszystkim na przeprowadzaniu artystycznych interwencji w przestrzeni publicznej, nawiązywaniu długofalowych sojuszy między artystkami i aktywistami oraz wdrażaniu artystycznej wyobraźni i praktyk w kontekście aktywistycznym i politycznym. BUP organizuje, wspiera i dokumentuje działania bezpośrednie; bierze udział w licznych demonstracjach i protestach; utrzymuje obecność w Internecie, publikując treści i raporty z działań; współpracuje z mediami i publicznymi instytucjami sztuki; tworzy internetowe archiwa i repozytoria wiedzy oraz organizuje spotkania, zjazdy i plenery.
Opis za: beczmiana.pl/bup/
Działania:
21-24.07.2022
OPOLNO TO PRZYSZŁOŚĆ
Od 21 do 24 lipca w Opolnie Zdroju przy granicy z odkrywką Turów odbędzie się plener artystyczny. Zagrożona zniszczeniem miejscowość przez kilka dni będzie tętnić życiem.
W lipcu 1971 roku w Opolnie-Zdroju, dawnej miejscowości uzdrowiskowej, graniczącej z odkrywką Kopalni Węgla Brunatnego Turów, odbył się pionierski, pierwszy w historii sztuki polskiej ekologiczny plener artystyczny zatytułowany “Ziemia Zgorzelecka: Nauka w procesie ochrony naturalnego środowiska człowieka”. W wydarzeniu, które wpisywało się w niezwykle żywą w latach 60. i 70. tradycję plenerów artystycznych, wzięli udział najważniejsi polscy artyści i artystki, naukowcy oraz przedstawiciele społeczności lokalnej – mieszkańcy i mieszkanki Opolna-Zdroju, górnicy, dyrektorzy kopalni. 
Organizatorzy na miejsce spotkania celowo wybrali Opolno-Zdrój – dawne uzdrowisko cierpiące z powodu sąsiedztwa kopalni i ogromnej elektrowni, położone w miejscu, w którym środowisko zostało w brutalny sposób przekształcone przez człowieka. Bezpośrednia bliskość industrialnego krajobrazu oraz program pleneru inspirowały artystki i artystów nie tylko do tworzenia ekologicznych w formie i treści wypowiedzi artystycznych, ale także długich dyskusji z zaproszonymi gośćmi – zarówno naukowcami, politykami jak i przedstawicielami kopalni – na temat zagrożeń wiążących się z dalszym rozwojem cywilizacji gatunku homo sapiens.
Latem 2021 roku, w okrągłą, 50. rocznicę historycznego pleneru, artystki, badaczki i aktywiści związani z Biurem Usług Postartystycznych odwiedzili Opolno-Zdrój by wraz z lokalną społecznością kontynuować procesy rozpoczęte w 1971 roku. W trakcie pleneru “Opolno 2071” poprzez działania artystyczne, edukacyjne, społeczne i integracyjne, prowadzili dyskusję na temat relacji człowieka ze środowiskiem oraz zmieniającej się roli i kształtu sztuki ekologicznej w XXI wieku, a także zabrali głos w publicznej debacie na temat kryzysu ekologicznego i klimatycznego oraz sprawiedliwej transformacji regionu.
Hasło „Opolno to przyszłość!”, które matronuje kolejnej edycji pleneru w Opolnie-Zdroju w 2022 roku pojawiło się na banerze niesionym przez uczestniczki i uczestników podczas uroczystej parady, która zwieńczyła „Opolno 2071”. Dziś sytuacja w Turowie jest zupełnie inna niż rok temu: gorący spór pomiędzy Polską a Czechami został pozornie rozwiązany a kopalnia i elektrownia nadal funkcjonują i wciąż wywierają negatywny wpływ na sytuację społeczną, polityczną, ekonomiczną i ekologiczną okolic. Ze względu na działalność kompleksu energetycznego region nie otrzyma pieniędzy z unijnego Funduszu Sprawiedliwej Transformacji, a w związku z pełną rosyjską inwazją na Ukrainę i wykorzystywaniem przez Rosji paliw kopalnych jako broni w konflikcie, zmienia się społeczna ocena funkcjonowania odkrywki. 
Czy w kontekście diametralnie pogarszającej się sytuacji środowiskowej i energetycznej, rosyjskiej inwazji oraz rozczarowującej polityki klimatycznej Polski i Unii Europejskiej, adaptacja i sprawiedliwa transformacja regionu są wciąż możliwe? Jaką rolę może odegrać w tym procesie i czego przy okazji może nauczyć się sztuka? Czy Opolno-Zdrój rzeczywiście może stać się laboratorium sprawiedliwej i ekologicznej przyszłości, tak jak wyobrażali to sobie artystki i artyści w 1971 roku? Między innymi na te pytania spróbują odpowiedzieć uczestniczki i uczestnicy pleneru “Opolno to przyszłość!”.
Plener “Opolno to przyszłość!” jest organizowany przez Biuro Usług Postartystycznych – interdyscyplinarną jednostkę, która wspiera działaniami twórczymi ruchy społeczne i polityczne w celu wzmocnienia ich przekazu za pomocą środków artystycznych – we współpracy z przedstawicielkami społeczności Opolna-Zdroju: panią sołtys Anną Wilczyńską i Stowarzyszeniem “Na Trójstyku”.
źródło: Biuro Usług Postartystycznych
_______________
6-8 sierpnia 2021
OPOLNO 2071
W lipcu 1971 roku w Opolnie Zdroju, dawnej miejscowości uzdrowiskowej, graniczącej z odkrywką Kopalni Węgla Brunatnego Turów, odbył się pionierski, pierwszy w historii sztuki polskiej, ekologiczny plener artystyczny „Ziemia Zgorzelecka 1971: Nauka i sztuka w procesie ochrony naturalnego środowiska człowieka”. Sympozjum, w którym wzięły udział najważniejsze polskie artystki i artyści, naukowczynie, eksperci oraz przedstawiciele społeczności lokalnej – mieszkańcy Opolna-Zdroju, górnicy, dyrekcja Kopalni – wpisywało się w niezwykle żywą w latach 60. i 70. XX wieku tradycję plenerów artystycznych. Wydarzenie było w całości problematyce ekologicznej, stając się momentem założycielskim dla rodzącej się wtedy w polskim świecie twórczym świadomości środowiskowej. Bezpośrednia bliskość kopalni, elektrowni i industrialnego krajobrazu oraz program pleneru inspirowały artystki i artystów do tworzenia ekologicznych wypowiedzi artystycznych, a także prowadzenia dyskusji na temat relacji człowieka i środowiska.
W okrągłą, 50. rocznicę pierwszego polskiego, ekologicznego pleneru artystycznego, artystki i artyści ponownie odwiedzili Opolno-Zdrój. Podczas trzydniowego pleneru „Ziemia Zgorzelecka: OPOLNO 2071” grupa twórczyń, kuratorów, badaczek oraz przedstawicieli społeczności lokalnej powróciła do dyskusji i działań rozpoczętych w 1971 roku. Jednak tym razem, zamiast ostrzegać, snuć apokaliptyczne rozważania i komentować destrukcyjne zapędy gatunku homo sapiens, artystyczne narzędzia i twórcza wyobraźnia zostały uruchomione by wytworzyć wizję wspólnej, zielonej i sprawiedliwej przyszłości dla Opolna-Zdroju i całego regionu. Osią plenerowych działań była spekulatywna fikcja, w której odkrywka i elektrownia są już wspomnieniem dawno minionych czasów, a Opolno-Zdrój – futurystycznym uzdrowiskiem i rekreacyjnym centrum rezydencji artystycznych. 
Plener z założenia wpisuje się w niezwykle istotną debatę dotycząca transformacji energetycznej i jej społecznych kosztów, która toczy się obecnie w Polsce. Na początku roku polski rząd wydał zgodę na przedłużenie funkcjonowania kopalni i elektrowni w Turowie oraz poszerzenie obszaru odkrywki. Oznacza to zniknięcie z powierzchni ziemi połowy pełnego zabytkowej 
architektury uzdrowiskowej Opolna-Zdroju; dalszą eskalację problemów i napięć trapiących lokalną społeczność (która od wielu lat cierpi z powodu trudnej sytuacji społecznej, ekologicznej i materialnej) oraz dalsze zanieczyszczanie środowiska i degradację krajobrazu. Kopalnia i elektrownia Turów znalazły się na ustach całej Europy, gdy czeski rząd zaskarżył tę decyzję w Trybunale Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Realizując działania w tym kontekście za pomocą twórczych metod i artystycznej wyobraźni zabraliśmy głos w dyskusji, w której jak w soczewce skupiają się kluczowe dla Polski i Europy problemy związane z kryzysem klimatycznym, sprawiedliwą transformacją i Europejskim Zielonym Ładem.
źródło: Biuro Usług Postartystycznych

Back to Top